Boşanma davasını açan taraf öne sürmüş olduğu boşanma nedenlerini ispatlamakla mükelleftir. Davacı dava açmakta haklı olduğunu kanıtlayamazsa davası reddedilecektir. Davacı, tarafların aralarındaki uyuşmazlığı, evliliğin artık çekilmez hale geldiğini ya da kusur iddiası var ise karşı tarafın kusurlu olduğunu ispatlamalıdır.

Davacı, iddialarını ispatlar iken mutlaka hukuka uygun deliller sunmalıdır. Hukuka aykırı deliller hükme esas teşkil edemez. Bunun yanında davasını kanıtlamak amacıyla hukuka aykırı delil sunan taraf adına savcılık tarafından soruşturma başlatılabilecektir.

Davacı açmış olduğu davada, boşanmaya ilişkin dayandırmış olduğu sebepleri ispatlamak yanında davalı da davacının iddialarını çürütmek amacıyla delil sunma hakkı vardır. Davacının iddialarının asılsız ve yersiz olduğunu iddia eden davalı, karşı delil ile davacının iddialarının asılsızlığını ispatlayabilir.

Boşanma talebinin yanında davacı tazminat, nafaka, velayet, ziynet eşyası talebinde de bulunuyor ise bu taleplerinin haklılığını da kanıtlamakla mükelleftir. Aynı zamanda yoksulluk nafakası talep eden eş, boşanma nedeniyle yoksulluğa düşeceğini ve evlilikte kusursuz ya da az kusurlu olduğunu; iştirak nafakası talep eden eş, çocuğun aylık masrafının miktarını, düğünde takılan altınların talebi için talep ettiği altın miktarını; velayet talep ediyor ise çocuğun gelişimi için kendisine velayet hakkının verilmesi gerektiğini ispat etmelidir.

Boşanmada Neler Delil Olarak Kullanılabilir?

Boşanma davasında kullanılacak delillerin hukuka uygun olması gerekmektedir. Boşanma davasında, önemli olan ispat olup delil yelpazesi geniş olan dava türlerindendir. Hukuka uygun olmak koşulu ile mahkemeye birçok delil sunulabilir. SMS, fotoğraflar, Instagram, Twitter,   Facebook gibi sosyal medya paylaşımları ve mesajları, otel kayıtları, kamera görüntüleri, Whatsapp konuşmaları, notlar, yazışmalar, tanık, bilirkişi incelemesi, mahkeme ilamı, ekonomik ve sosyal durum araştırması, kolluk araştırması, banka ya da kredi kayıtları, başkaca mahkeme dosyaları, pasaport giriş çıkış kayıtları ve sair her türlü hukuka uygun delil ispat aracı olarak kullanılabilir.

Örneğin; Davacı, aldatıldığını ispatlamak istiyor ise davalı eşinin telefon kayıtlarının çıkarılmasını mahkeme kanalıyla talep edebilir. Her ne kadar davalı eşinin telefon kayıtlarından ne konuştuğu ya da ne yönde mesajlaştığı çıkarılmasa da sık sık kimle görüştüğü görülebilmektedir.

Boşanmada Neler Delil Olarak Kullanılamaz?

Hukuka aykırı yolla elde edilen deliller ispat aracı olarak kullanılamaz. Örneğin; gizlice eşini kayda alan eşin bu delili hukuka aykırı olduğundan mahkeme tarafından dikkate alınmaz.

Mahkemede öne sürülen vakıaların ispatında özel hayatın gizliliği ihlal edilmemeli, kişinin onur ve haysiyetini zedeleyici deliller mahkemeye sunulmamalıdır. Taraflar, boşanma davasında iddia ve beyanlarını ispatlama gayesi altında kişisel hayatın ihlaline neden olacak suçlar işlememelidir.

Dedektif aracılığıyla delil toplatılması yasal değildir. Eşinin kendisini aldattığı şüphesi ile dedektif tutan ve eşini takip ettiren eşin topladığı deliller mahkemede dikkate alınmayacağı gibi özel hayatın gizliliğini ihlal suçu nedeniyle savcılık kovuşturmasına maruz kalınması sonucunu da doğurabilir.

Boşanma Davasına Deliller Ne Zaman Sunulur?

Ön inceleme duruşmasından önce ya da davacı dava açarken dava dilekçesinin ekinde de tanık ya da delillerini bildirebilecektir.

Ön inceleme duruşmasına kadar tanıklarını bildirmeyen ve delillerini sunmayan taraflara mahkeme, ön inceleme duruşmasından itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde delillerini bildirmeleri için süre verecektir. Taraflar, süresinde delil bildirmez ise delillerinden vazgeçmiş sayılacaktır.

Boşanmada Gizli Çekilen Video ya da Fotoğraflar Delil Olarak Kullanılabilir Mi?

Deliller için olan genel kural, delillerin hukuka uygun olarak elde edilmesidir. Bu nedenle hukuka uygun olarak elde edilmeyen video ve fotoğraflar mahkemeye delil olarak sunulamayacaktır.

Kişi, eşinin kamuya açık olmayan bir alanda gizli olarak eşinin fotoğrafını ya da videosunu çeker ise özel hayatın gizliliğini ihlal etmiş olacaktır. Kişinin özel hayatın gizliliğini ihlal ederek elde edilen delil, hukuka aykırı olduğundan hükme esas alınmayacaktır.

Sosyal medya hesabı herkese açık olan kişi, sevgilisi ile samimi pozlar içeren fotoğraf, video ya da eşi ile ilgili kötü sözler içeren bir yazı, söz paylaşmış ise mahkemeye bunların sunulması hukuka aykırılık teşkil etmeyecektir. Herkese açık sosyal medya hesabından yapılan paylaşım, özel hayatın gizliliğini ihlal etmeyecektir.

Boşanırken Ses Kayıtları Delil Olarak Kullanılabilir Mi?

Boşanma davasına sunulan ses kayıtları daha çok karşı tarafın aldattığını ispat etmek amacıyla sunulmaktadır. Ancak bu ses kayıtları hukuka ve usule uygun olarak elde edilen ses kayıtları olmalıdır. Kişiden habersiz olarak ortamda sesini kaydetmesi Türk Ceza Kanunu’na göre özel hayatın gizliliğini ihlal suçuna vücut verir.  Bu nedenle boşanma davasına delil üretmek amacıyla ses kaydeden kişi, ceza mahkemelerinde yargılanma tehlikesiyle karşılaşabilir. Ancak Yargıtay istisnai durumlarda dosyalara sunulan ses kayıtlarını hukuka aykırı delil olarak saymamaktadır. Yargıtay’ın bazı kararlarında ceza davalarına konu olan durumlarda kayıtların bir daha elde edilemeyecek olması ve kendisine karşı işlenen suça ilişkin delil niteliği taşımasından dolayı yapılan ses kaydı hukuka aykırı bir delil olarak değerlendirilmemiştir.

Telefonlara yüklenilen casus programları ya da ortam dinlemeleri yapan teknolojik aletler hukuka aykırı delillere zemin hazırlamaktadır. Bu yolla elde edilen delillerin mahkemece dikkate alınması mümkün değildir.

Diğer yandan, bir eş delil yaratmak amacıyla tehdit veya baskı altında ses kaydı almış olabilir. Tehdit veya baskı altında kişiye yapılan zorlama sonucu yaptırılan işlemlerin tümü zaten hukuka aykırılık teşkil etmekte iken bu yolla elde edilen ses kaydının da hukuka aykırı olacağı açıktır.

Boşanmada Hangi Telefon Kayıtları İstenebilir?

Konuşma kayıtları ile mesajların içeriği kişinin özel hayatının gizliliğini ihlal suçuna teşkil eder.  Bu yüzden, konuşma ya da mesaj içeriklerinin dokümanı mahkemeden talep edilemez.Mahkemeden yalnızca telefon görüşmelerinin hangi numara ile ne kadar sıklıkla yapıldığının tarih olarak tespiti istenebilir. Özetle; yalnızca arama tarihi, arama sıklığı, aranılan numara ya da mesaj tarihi ile mesaj gönderilen numara bilgileri verilir. Böyle bir kayıt yalnızca mahkeme kanalıyla şüphe durumunda talep edilmektedir, şahsi olarak GSM operatörlerinden talep edildiği takdirde ret cevabı alınacaktır.

Telefon dokümanı yalnızca belirli bir zaman aralığı için talep edilmektedir. Aldatıldığından şüphelenen eş aldatıldığına dair emin olduğu zaman aralığını belirterek telefon görüşmelerinin dokümanını talep edebilir. Geçmişe dönük SMS ve arama kayıtları istenebilmektedir. Ancak uzun vadeli doküman istenilemez, belirli bir zaman aralığının dökümü talep edilebilir.

Boşanma davasında yalnızca sadakat yükümlülüğüne aykırı durumlarda değil, hakaret; tehdit; küfürlü konuşmaları içeren konuşmalarının kanıtlanmasında da telefon kayıtlarının kullanılması mümkündür. Şöyle ki; dosyada konusu geçen mesaj içeriklerinin saklandığı telefon mahkeme dosyasına delil olarak sunulabilir. Böylelikle dosyaya sunulan telefon bilirkişiye verilerek atılan mesajların kimden geldiği ve içeriğinin ne olduğu incelenerek bilirkişi tarafından raporlandırılır.

Bunun yanında eşinin telefon şifresini bilen ve eşinin telefonuna erişimi kolay olan eş, telefonda eşinin aldattığına dair fotoğraf, mesaj ya da arama kayıtlarına rastladığında telefondan örneğini alıp mahkemeye sunduğu zaman hukuka aykırı bir durum teşkil etmeyecektir. Ancak eş, eşinin telefon şifresini kırar ve hile ile telefonuna girerek fotoğraf, mesaj ya da arama kayıtlarını alır ise hukuka uygun bir delil niteliği taşımayacaktır.

WhatsApp, Instagram, Twitter ve Facebook Kayıtları Boşanmada Delil Olabilir Mi?

Yargıtay’ın bir kararında sosyal mecralardan yapılan paylaşımların, elektronik ortamdan elde edilen verilerin diğer delillerle desteklenmesi halinde mahkeme tarafından kabul edilmesi gerektiği görüşündedir. Söz konusu delilleri tek başına yeterli görmemekte ve hükme esas almamaktadır. Çünkü sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlar her ne kadar kişinin günlük hayatını, karakterini sergilese de mahkeme tarafından kesin delil olarak kabul edilmemektedir.

Boşanma davalarına yalnızca sosyal medya üzerinden yapılan fotoğraf paylaşımı değil, abone olduğu sayfalar, başkaları ile mesajlaşmaları, yapmış olduğu yorumlar gibi her türlü veriler hukuka aykırı elde edilmediği müddetçe delil olarak kabul edilebilir.

Mahkemeye sunulan deliller arasında Facebook’ta yapılan fotoğraf, yazı paylaşımı ya da mesaj içerikleri, Instagram story-hikaye paylaşımı, WhatsApp mesajları, Twitter DM’den özel mesajlaşmaların hukuka uygun elde edilmesi koşuluyla delil olarak sunulabilir.

Örneğin Facebook üzerinden başka biriymiş gibi konuşarak karşı tarafın aleyhine delil oluşturacak nitelikte konuşmasını sağlamak da hukuka aykırı delil niteliği taşımakta olup mahkeme tarafından dikkate alınmayacaktır. Aynı durum Twitter, Instagram ve WhatsApp için de geçerlidir. Twitter, Instagram paylaşımı ya da WhatsApp mesajları hukuka aykırı bir şekilde ele geçirilir ise mahkemede delil niteliği taşımayacaktır. Ancak kamuya açık alanda yapılan ve gizli olmayan hesap üzerinden yapılan paylaşım hukuka uygun delil niteliğindedir.

Boşanma Davasına Otel Kayıtları Delil Olarak İstenebilir Mi?

Boşanma sebeplerinden zina, kusur olarak sayılmaktadır. Zina nedeniyle boşanma davasında davacı, eşinin üçüncü bir kişiyle cinsel münasebette bulunduğunu kanıtlamak zorundadır. Ayrıca sadakat yükümlülüğüne aykırı olan eş evlilik birliğinin sona ermesinde tam kusurlu sayılmaktadır.

Yargıtay içtihatlarında otelde başka birisiyle aynı odada kalmanın zina eylemi olduğunu kabul etmektedir. Otel kayıtları, boşanma davasında delil olarak kabul edilebilmektedir. Kişinin eşinin aldattığına dair ispatlamak amacıyla üçüncü bir kişi ile otelde kaldığına dair giriş-çıkışı, güvenlik kamera görüntüleri, faturalar delil olarak kullanılabilir. Ancak burada da yinelemekte fayda vardır hukuka uygun olarak elde edilemeyen deliller mahkemeye delil olarak sunulamaz. Hukuka aykırı olarak otel kayıtlarına ilişkin delil elde edilmiş ise mahkeme hükme esas teşkil edecek bir delil olarak ele almayacaktır.

Boşanmada Tanık Beyanı Nasıl Değerlendirilir?

Boşanma davalarında tanık delili en sık kullanılan delildir. Taraflardan birinin öne sürmüş olduğu aldatma ya da aile içi şiddet gibi durumlara şahitlik eden kişilerin beyanlarına yargılamada ihtiyaç duyulmaktadır. Tanık beyanı, güçlü delillerden birisi olsa da kesin delil olmadığından mahkeme bu beyanlara dayanarak karar vermek zorunda değildir.

Tanık olarak dinlenecek kişi mutlaka görgü tanığı olmalıdır. Tanığın taraflardan birinin anlatımına dayalı olarak yalnızca duyuma ilişkin beyanda bulunması delil niteliği taşımamaktadır. Mahkemede tanıklar beyanda bulunurken hakim özellikle bu hususa dikkat etmektedir. Anlatıma dayalı olarak beyanda bulunulan tanık beyanı hükme esas alınmamaktadır.

Tanık, mahkemede mutlaka dinlenilmelidir, tanıkların yazılı olarak ifade vermeleri mümkün değildir. Tanıkların mahkemeye yazılı olarak beyanda bulunması ya da kendilerini ifade eden bir video çekip dosyaya sunması mümkün değildir. Çünkü mahkemede dinlenilecek olan tanığa hakimin ve duruşma esnasında bulunan avukatların soru sorma hakkı vardır. Ayrıca tanıklar beyanda bulunmadan önce hakim tarafından mahkeme huzurunda doğru söyleyeceklerine dair yemin ettirilir.